Schildwachtklieren zijn de lymfeklieren waar vocht uit een bepaald lichaamsdeel als eerste terecht komt. Uitzaaiingen van tumoren in dat bepaalde lichaamsdeel komen ook in deze schildwachtklieren terecht. Door deze schildwachtklieren te verwijderen en te laten onderzoeken (dit heet een schildwachtklierprocedure) kan een arts bepalen of er sprake is van heel kleine uitzaaiingen in de klieren. Dat is belangrijk om te weten voor het stadium van de tumor en de verdere behandeling.
Visueel opsporen van schildwachtklieren
Welke lymfeklieren de schildwachtklieren zijn verschilt per locatie van de tumor. Om ze op te sporen wordt voor de operatie een licht radioactieve vloeistof ingespoten rond de tumor waarna een scan wordt gemaakt om de plaats van deze schildwachtklieren te bepalen. Met een speciale detector (een zogeheten gamma-probe) kan de chirurg ook tijdens de operatie bepalen in welke klieren de vloeistof zich ophoopt: dat zijn de schildwachtklieren.
Daarnaast kan een blauwe kleurstof worden ingespoten zodat de klieren tijdens de operatie ook met het oog zichtbaar zijn. De blauwe kleurstof kleurt echter maar 60% van de schildwachtklieren, en kan heel soms een allergische reactie geven. Bij volwassenen blijkt het gebruik van een fluorescente stof, indocyanine groen (ICG), als vervanger voor de blauwe kleurstof, een veilige, gevoelige methode te zijn voor het visueel opsporen van schildwachtklieren.
Bernadette Jeremiasse, arts-onderzoeker in de groep van prof. dr. Marc Wijnen in het Máxima, onderzocht of ICG ook veilig kan worden gebruikt bij kinderen die een schildwachtklierprocedure moeten ondergaan. Ze werkte daarvoor samen met collega’s van het UMC Utrecht en het Antoni van Leeuwenhoek in Amsterdam. De onderzoekers koppelden de fluorescente stof ICG aan de standaard gebruikte licht radioactieve stof. Deze gekoppelde stof werd voorafgaand aan de operatie ingespoten bij in totaal 15 kinderen met kanker (melanoom, plaveiselcelcarcinoom of sarcoom) die aan de studie deelnamen.
Makkelijk te gebruiken en behulpzaam
Voor de operatie zagen de onderzoekers bij 10 van de 15 kinderen al schildwachtklieren groen oplichten door de huid met behulp van een infraroodcamera. Tijdens de operatie was 95% van de schildwachtklieren zichtbaar met fluorescentie, en 100% met radioactiviteit. De fluorescente stof veroorzaakte geen bijwerkingen bij de kinderen. Volgens de chirurgen was deze methode makkelijk te gebruiken en behulpzaam bij het opsporen van schildwachtklieren. De onderzoekers concludeerden dat deze methode haalbaar is en veilig kan worden gebruikt bij kinderen. Deze methode wordt dan ook voortaan gebruikt in het Máxima.