Tandarts en PhD-student Juliette Stolze, werkzaam in het Máxima en het ACTA in Amsterdam zegt: ‘Goede preventieve voorlichting, educatie en advies aan zowel kind als ouders, is een belangrijk onderdeel van de richtlijn mondzorg. Tijdens de behandeling van kinderkanker is een goede mondhygiëne onwijs belangrijk omdat het weliswaar het ontstaan van mucositis (pijnlijke zweertjes in de mond) niet geheel kan voorkomen, maar wel de ernst en de duur kan verminderen. Ook verkleint een goede mondhygiëne de kans op infecties en gaatjes (cariës).’
Droge mond
Na de behandeling voor kinderkanker kunnen er blijvende effecten optreden in de mond. Juliette Stolze onderzocht de prevalentie (hoe vaak komt het voor) en risicofactoren van een droge mond, gebitsproblemen, subjectieve mondgezondheid en de mondgezondheid-gerelateerde kwaliteit van leven.
De promovendus vertelt: ‘Onze resultaten over de mondgezondheid bij 249 survivors van kinderkanker zijn veelzeggend. Een droge mond komt vaak voor, met name bij survivors die bestraling van hoofd-halsgebied ontvingen (45,9%), en dat heeft nadelige gevolgen voor de mondgezondheid. Afwijkingen in de gebitsontwikkeling komen bij één op de drie survivors voor. Risicofactoren zijn een jongere leeftijd bij diagnose (<3 jaar) en therapie met een specifieke groep cytostatica (alkylerende middelen).
'Ondanks deze complicaties zagen wij dat de mondgezondheid en de kwaliteit van leven die wordt ervaren, relatief goed is. Survivors zijn misschien niet anders gewend dan dat ze een droge mond hebben, en het zal hen dus ook niet opvallen. Echter, de mondproblemen verdienen wel aandacht. Indien survivors te weinig speeksel hebben, dan is het risico op cariës en schimmelinfecties verhoogd. En ook afwijkingen in de gebitsontwikkeling, zoals het ontbreken van tanden of kiezen of te korte tandwortels kunnen voor problemen zorgen.’
Betere follow-up zorg
Juliette Stolze: ‘De conclusie van mijn proefschrift is dat orale complicaties als gevolg van de kankertherapie op jonge leeftijd frequent voorkomen bij survivors. Bewustwording op dit gebied is dus belangrijk, bij mondzorgprofessionals, kinderoncologen, verpleegkundigen én survivors zelf.
'Regelmatige bezoeken aan de tandarts moeten beslist deel uitmaken van de follow-up zorg, zodat mondproblemen waar mogelijk voorkomen of in een vroeg stadium gesignaleerd kunnen worden. Ook op de lange termijn. Daarom werken de verpleegkundigen, onder aanvoering van Ida Ophorst, verder aan de implementatie van de nieuwe richtlijn mondzorg in het Máxima. Aandacht voor de mond in de beginfase zal ook op de lange termijn zijn vruchten afwerpen, en dat is heel belangrijk als je mijn onderzoeksresultaten leest.’
Juliette Stolze promoveerde op 19 september 2023.
De wetenschappelijke publicaties vind je hier: