Het doel van de JCAR017-studie was om een veilige en effectieve behandeling te vinden voor kinderen en jongeren met B-cel acute lymfatische leukemie (B-ALL) of B-cel non-Hodgkin lymfoom (B-NHL). De onderzoekers wilden kijken of liso-cel zou kunnen helpen bij kinderen en jongeren met B-ALL of B-NHL bij wie de ziekte na andere behandelingen was teruggekomen. Ze wilden bepalen hoe veilig de nieuwe behandeling is en of het goed werkt.
Liso-cel
Liso-cel wordt gemaakt van een bepaald type witte bloedcellen, de T-cellen. Gezonde T-cellen worden uit het bloed van het kind verzameld. In het laboratorium wordt een nieuw gen in de T-cellen geplaatst. Door dit nieuwe gen kunnen de T-cellen van het kind (die nu CAR T-cellen worden genoemd) binden aan een speciaal eiwit met de naam CD19. De CAR T-cellen kunnen nu leukemie- en lymfoomcellen herkennen en aanvallen. Dit type behandeling wordt immunotherapie met CAR T-cellen ofwel CAR T-celtherapie genoemd. Na een chemotherapiebehandeling krijgt het kind de CAR T-cellen via een infuus terug.
Respons bij bijna de helft
Aan het onderzoek deden 21 kinderen met B-ALL mee uit verschillende Europese landen. Uiteindelijk kregen veertien van hen liso-cel toegediend. Bij elf kinderen konden onderzoekers bepalen hoe goed de behandeling werkte. Bijna de helft (45,5%) vertoonde een respons op de behandeling. Bij geen van hen waren nog leukemiecellen zichtbaar, maar de normale bloedcellen waren (nog) niet volledig hersteld.
Liso-cel veroorzaakte ook bijwerkingen. De meest voorkomende bijwerkingen waren bloedarmoede en het zogeheten ‘cytokine-release-syndroom’ (CRS), een overreactie van het immuunsysteem. Bij CRS komen stoffen vrij die koorts, lage bloeddruk en ademhalingsproblemen kunnen veroorzaken. CRS is een veelvoorkomende bijwerking van CAR T-celtherapie. Andere bijwerkingen die werden gezien waren tekorten aan bloedplaatjes en witte bloedcellen. Geen enkele bijwerking maakte het nodig om te stoppen met de behandeling.
Onderzoek gestopt
Door dit onderzoek is veel geleerd over de veiligheid en werking van liso-cel bij kinderen en jongeren met teruggekeerde B-ALL. Liso-cel lijkt echter niet beter te werken dan bestaande behandelingen. Daarom werd het onderzoek eerder gestopt dan gepland. De beste dosering van liso-cel kon daardoor niet worden bepaald. Zes van de kinderen die liso-cel kregen worden nu nog gevolgd voor de effecten op lange termijn.
Meer informatie:
Clinicaltrials.gov: NCT03743246
EU clinical trials register: 2018-001246-34