Gerichtere therapie voor hoog-risico leukemie
Een specifiek soort acute lymfatische leukemie (ALL) wordt veroorzaakt door een DNA-fout die de celdeling overactief maakt. Ondanks extra medicijnen hebben kinderen met deze vorm vaker last van bijwerkingen en een hoger risico op terugkeer van de ziekte. Onderzoekgroepsleider Prof. dr. Monique den Boer en senior onderzoeker dr. Judith Boer willen nu beter begrijpen waarom leukemiecellen met deze fout, een kinasefusie, ongevoelig zijn voor behandeling. Ze onderzoeken welke genen en factoren in het micromilieu van het beenmerg hierbij een rol spelen. Ook testen ze hoe deze invloed verminderd kan worden. Zo hopen ze de werking van zogenaamde kinaseremmers en immunotherapie te verbeteren. In de toekomst kan dit onderzoek leiden tot een effectievere, gerichtere behandeling met minder bijwerkingen voor kinderen met hoog-risico ALL.
Nieuw eiwit-onderzoek bij hoog-risico neuroblastoom
Neuroblastoom is een vaak agressieve vorm van kinderkanker die voornamelijk voorkomt in het merg van de bijnier bij kinderen jonger dan 4 jaar. De ernstigste vorm heeft nog steeds een lage overlevingskans. In dit onderzoek kijkt onderzoekgroepsleider dr. Sebastiaan van Heesch met dr. John Prensner van de University of Michigan in de VS naar een nieuw, veelbelovend gebied in de kankerbiologie: niet eerder bestudeerde micro-eiwitten. Dat zijn zeer kleine eiwitten gemaakt van stukjes DNA waarvan voorheen gedacht werd dat ze geen functie hadden. Maar uit eerder werk van beide onderzoeksgroepen blijkt dat sommige van deze stukjes essentieel zijn voor de groei van kankercellen. Door duizenden van deze micro-eiwitten tegelijk te onderzoeken, hopen de onderzoekers nieuwe doelwitten voor therapie te vinden. Dit zou een heel nieuwe klasse van behandelingen kunnen opleveren gericht tegen een (nog) niet goed begrepen groep kankergenen, wat de overlevingskansen van kinderen met neuroblastoom kan verbeteren.
Gerichtere behandeling bij ernstige infecties op de kinder-IC
Voor kinderen met kanker zijn infecties een ernstige bijwerking tijdens de behandeling. In enkele gevallen leidt dit tot bloedvergiftiging, ook wel sepsis genoemd, een levensbedreigende ontstekingsreactie. Nieuwe inzichten laten zien dat de afweerreactie niet bij alle kinderen met sepsis hetzelfde verloopt. Kinderen met een extreme ontstekingsreactie en veel ontstekingsstoffen in het bloed hebben een hoger risico om te overlijden. In dit project werken kinderoncologen dr. Bianca Goemans en dr. Caroline Lindemans samen met collega’s dr. Bas Vastert (kinderimmunoloog) en dr. Roelie Wösten-van Asperen (kinderintensivist) van het Wilhelmina Kinderziekenhuis. Ze gaan onderzoeken of een bestaand medicijn, dat een specifiek ontstekingseiwit remt, kan helpen om de overlevingskans te verbeteren bij kinderen met kanker die sepsis krijgen en hiervoor worden opgenomen op de kinder-IC. Door te kijken welke ontstekingsstoffen in het bloed zitten, willen de onderzoekers beter begrijpen wat er misgaat in het afweersysteem, en gerichtere behandelingen ontwikkelen voor deze kinderen.
Oorzaak van concentratieproblemen na leukemie
Veel kinderen die behandeld zijn voor acute lymfatische leukemie (ALL) ervaren later moeite met denken, leren en concentreren. Ze vergeten hun huiswerk, hebben moeite met keuzes maken of volgen gesprekken minder goed. Dit wordt vaak toegeschreven aan de behandeling, maar onderzoekers denken dat ook andere factoren een rol spelen, zoals vermoeidheid, stress of neurologische problemen. In dit onderzoek zal onderzoekgroepsleider dr. Marita Partanen met haar collega’s kinderen volgen vanaf het begin van hun behandeling om risicofactoren in kaart te brengen. Dit kan helpen om cognitieve problemen in de toekomst te voorkomen en kinderen een betere kwaliteit van leven te geven.
Impact voor de toekomst
Dankzij de financiering van KiKa kunnen deze belangrijke onderzoeken nu van start. ‘We zijn KiKa dankbaar voor hun steun voor deze mooie projecten,’ zegt dr. Kristel Kleijer, strategisch manager research. ‘De nieuwe onderzoeken zullen ons helpen om kinderkanker op een dieper niveau te begrijpen. Zo kunnen we gerichter ingrijpen en mogelijk geheel nieuwe behandelingen ontwikkelen, om de overlevingskansen én kwaliteit van leven van kinderen met kanker te verbeteren.’