Na mijn promotie op een LATER 1 studie die ging over symptomatische cardiotoxiciteit, ben ik in de groep Kremer gebleven als postdoc met als specialiteit cardiotoxiciteit. Samen met andere experts in het veld (L. Kremer, A. Mvinkurve-Groothuis, W. Kok (cardioloog AmsterdamUMC, L. Kapusta (kindercardioloog Radboudumc), J. Loonen (kinderoncoloog Radboudumc) hebben we een grote subsidie ontvangen om de LATER CARD studie uit te voeren.
LATER CARD studie: De overleving van kanker bij kinderen is aanzienlijk verbeterd. Ondanks dit succes hebben survivors van kanker op kinderleeftijd een verhoogd risico op ernstige hartaandoeningen als gevolg van cardiotoxische kankerbehandeling. Deze hartaandoeningen houden verband met verhoogde morbiditeit en niet-kankersterfte. Als onderdeel van de Nederlandse LATER-studie ondergingen tussen 2016 en 2020 ongeveer 1600 survivors en 250 broers en zussen klinisch en hartfunctie onderzoek (bloedmonsters, elektrocardiografie, echocardiografie). Het doel van dit onderzoek is om meer risicofactoren te identificeren en extensief bewijs te leveren zodat aanbevelingen voor cardiale surveillance verbeterd kunnen worden.
EARLY studie: Het doel van onze studie is om bij kinderen die behandeld worden met anthracyclines en/of bestraling op het hart, te onderzoeken hoe vaak en vanaf welk moment hartschade voorkomt en met welke methodes hartschade in een vroeg stadium kan worden opgespoord. We zullen hiervoor een elektrocardiografie (ECG) en echocardiografie uitvoeren, en bloed opslaan voor toekomstig onderzoek naar cardiale bloedmarkers en eventuele genetische oorzaken. Kinderen ouder dan 8 jaar zullen ook een MRI scan van het hart ondergaan om eventuele vroege hartschade op te sporen. De drie meetmomenten voor onze studie zullen grotendeels worden geïntegreerd binnen de regulier geplande evaluatieonderzoeken zodat de belasting voor de patiënt zo klein mogelijk is: (1) vóór de start van de behandeling, (2) 3-4 maanden na start van behandeling en (3) één jaar na start van de behandeling. De routine echocardiografie bij het bereiken van een bepaalde totale dosering van anthracyclines zal worden verricht afhankelijk van het individuele kuurschema van het kind, en zal als een vierde meetmoment worden beschouwd. Met behulp van deze verschillende onderzoeksinstrumenten hopen we in een vroeger stadium hartschade op te kunnen sporen bij kinderen die anthracyclines en/of radiotherapie krijgen in het kader van hun therapie, zodat tijdige behandeling mogelijk is en daarmee de levensverwachting en de kwaliteit van leven kan worden verbeterd.
Als de data steward van groep Kremer, ben ik onder andere verantwoordelijk voor het archiveren van het onderzoeksdata van groep Kremer
Supervisor van: Jan Leerink, Remy Merkx en Esmée de baat
Supervisor: Leontien Kremer
Key Publicaties
Feijen EAM, van der Pal HJ, van Dalen EC, Mulder RL, Bardi E, Kuehni C, Tissing WJ and Kremer LC. A new method to facilitate valid and consistent grading cardiac events in childhood cancer survivors using medical records. PloS one. 2014;9:e100432.
Feijen EA, Leisenring WM, Stratton KL, Ness KK, van der Pal HJ, Caron HN, Armstrong GT, Green DM, Hudson MM, Oeffinger KC, Robison LL, Stovall M, Kremer LC and Chow EJ. Equivalence Ratio for Daunorubicin to Doxorubicin in Relation to Late Heart Failure in Survivors of Childhood Cancer. Journal of clinical oncology : official journal of the American Society of Clinical Oncology. 2015;33:3774-80.
Feijen EA, Font-Gonzalez A, van Dalen EC, van der Pal HJ, Reulen RC, Winter DL, Kuehni CE, Haupt R, Alessi D, Byrne J, Bardi E, Jakab Z, Grabow D, Garwicz S, Jankovic M, Levitt GA, Skinner R, Zadravec Zaletel L, Hjorth L, Tissing WJ, de Vathaire F, Hawkins MM, Kremer LC and PanCareSurFup c. Late Cardiac Events after Childhood Cancer: Methodological Aspects of the Pan-European Study PanCareSurFup. PloS one. 2016;11:e0162778.
Feijen EAML, Font-Gonzalez A, Van der Pal HJH, Kok WEM, Geskus RB, Ronckers CM, Bresters D, van Dalen EC, van Dulmen-den Broeder E, van den Berg MH, van der Heiden-van der Loo M, van den Heuvel-Eibrink MM, van Leeuwen FE, Loonen JJ, Neggers SJCMM, Versluys ABB, Tissing WJE, Kremer LCM. Risk and temporal changes of heart failure among 5-year childhood cancer survivors: a DCOG-LATER study. . Journal of American Heart Association. 2019;8.
Feijen EAM, Leisenring WM, Stratton KL, Ness KK, van der Pal HJH, van Dalen EC, Armstrong GT, Aune GJ, Green DM, Hudson MM, Loonen J, Oeffinger KC, Robison LL, Yasui Y, Kremer LCM and Chow EJ. Derivation of Anthracycline and Anthraquinone Equivalence Ratios to Doxorubicin for Late-Onset Cardiotoxicity. JAMA Oncol. 2019.