Zo’n drie procent van de kinderen met ALL heeft in zijn of haar leukemiecellen een DNA afwijking waarbij een gen is betrokken uit de zogenaamde ABL klasse. Ondanks dat het Prinses Máxima Centrum het grootste kinderkankercentrum van Europa is, wordt deze vorm van leukemie bij slechts vier kinderen per jaar vastgesteld. Daarom zijn traditionele klinische studies om het effect van nieuwe medicijnen te testen in de praktijk zeer moeilijk op te zetten.
Belangrijke basis voor toekomstig onderzoek
De nieuwe studie vormt een belangrijke basis voor toekomstig onderzoek naar nieuwe behandelmethoden voor kinderen met deze agressieve vorm van leukemie, omdat er sterke aanwijzingen zijn dat zogenoemde tyrosine-kinaseblokkers als nieuwe doelgerichte medicijnen tegen deze DNA afwijking goed kunnen werken.
Onderzoekers van het Prinses Máxima Centrum, onder leiding van Monique den Boer en Rob Pieters, leidden de samenwerking van 20 kinderkankercentra wereldwijd. Ze keken naar het ziekteverloop van 122 patiënten met ALL wiens leukemiecellen de ABL-klasse afwijking bevatten. Deze kinderen werden tussen 2000 en 2018 behandeld met chemotherapie met of zonder beenmergtransplantatie. Tyrosine-kinaseblokkers zaten toen nog niet in de eerstelijnsbehandeling.
Slechtere prognose
De analyse, vandaag gepubliceerd in The Lancet Haematology, wees uit dat zo’n 76 procent van de kinderen vijf jaar na diagnose nog in leven was – een veel slechtere uitkomst dan bij kinderen met andere vormen van ALL, waarbij meer dan 90 procent meer dan vijf jaar overleeft. Bij 31 procent kwam de ziekte binnen vijf jaar na behandeling terug, vergeleken met minder dan 8 procent bij patiënten met ALL zonder ABL-genfusies.
Er loopt al een nieuwe studie om het effect van tyrosine-kinaseblokkers bij patiënten met deze hoog-risico vorm van leukemie te meten, en in de toekomst hopen de onderzoekers dat hun resultaten zullen leiden tot een wereldwijd nieuw behandelprotocol voor de ziekte.
Judith Boer, senior postdoc in de Den Boer groep en mede-onderzoeker van de studie, zei:
‘Met onze nieuwe studie brengen we het ziekteverloop en de DNA afwijkingen van een bijzonder agressieve vorm van ALL heel gedetailleerd in kaart. Met deze basis kunnen we bepalen of we met de nieuwe doelgerichte tyrosine-kinaseblokkers inderdaad een betere behandeling voor deze patiënten in handen hebben.’