Groepsleider: Prof.dr. Jan Hoeijmakers
Het DNA in alle cellen van ons lichaam wordt voortdurend beschadigd door invloeden van buitenaf (straling, chemische stoffen in voedsel, lucht, water) maar ook onze eigen stofwisseling (bijvoorbeeld zuurstofradicalen, die bij onze ademhaling vrijkomen en DNA aantasten). DNA-schade kan leiden tot mutaties en daarbij kanker veroorzaken en tot celdood of celveroudering, waardoor cellen, weefsels en organen niet meer goed hun werk doen en uiteindelijk veroudering veroorzaken. Vooral bij chemo- en radiotherapie behandelingen, die ook het DNA beschadigen, waardoor kankercellen doodgaan, is er de laatste jaren veel meer inzicht gekomen dat het (omliggende) gezonde weefsel eveneens DNA-schade oploopt en daardoor sneller veroudert. Onze belangrijkste onderzoeksvraag is hoe ophoping van DNA-schade bijdraagt aan kanker en veroudering, maar nog belangrijker hoe we de lange termijneffecten van versnelde veroudering kunnen tegengaan.
Onlangs hebben wij ontdekt dat voeding de effecten van DNA-schade op veroudering kan beïnvloeden. We hebben sterke aanwijzingen dat op deze manier het lichaam beschermd kan worden zonder invloed te hebben op de effectiviteit van de behandeling tegen de tumor.
Binnen het Prinses Máxima Centrum onderzoeken wij welke voedingsinterventies het meest effectief zijn in het tegengaan van de lange-termijn effecten van radio- en chemotherapie. We bestuderen welke bijwerkingen optreden door de verschillende soorten chemotherapie en onderzoeken welke voedingsinterventie het beste een beschermede response hiertegen opwekt. Samen met clinici, voedingsbedrijven en andere onderzoeksgroepen willen we onze bevindingen implementeren om gezond ouder worden te bevorderen en de ernstige lange-termijn effecten te verminderen en daardoor de levenskwaliteit van kinderen voor de rest van hun leven aanmerkelijk te verbeteren.
Hoeijmakers, J.H.J. Genome maintenance mechanisms for preventing cancer. (2001) Nature 411:366-374 (most cited paper in molec. sciences from Dutch scientist in 2000-2010). PubMed PMID: 11357144
de Boer, J., Andressoo, J.O., de Wit, J., Huijmans, J., Beems, R.B., van Steeg, H., Weeda, G., van der Horst, G.T.J., van Leeuwen, W., Themmen, A.P.N., Meradji, M. and Hoeijmakers, J.H.J. Premature aging in mice deficient in DNA repair and transcription. (2002) Science (research article), 296:1276-1279. (see also Comments in Science, 296, 1250-1251, and in DNA Repair 2, 437-439). PubMed PMID: 11950998
Niedernhofer, L.J., Garinis, G.A., Raams, A., Lalai, S.A., Robinson, R.A., Appeldoorn, E., Odijk, H., Oostendorp, R., Ahmad, A., van Leeuwen, W., Theil, A., Vermeulen, W., van der Horst, G.T., Meinecke, P., Kleijer, W., Vijg, J., Jaspers, N.G.J., Hoeijmakers, J.H.J. A new progeriod syndrome reveals that genotoxic stress suppresses the somatotroph axis. (2006) Nature (research article) 444:1038-1043. (see also accompanying ‘News and Views’ Nature by Kirkwood). PubMed PMID: 17183314
Marteijn, J.A., Lans, H., Vermeulen, W. and Hoeijmakers J.H.J. Understanding nucleotide excision repair and its roles in cancer and ageing. (2014) Nature Rev Mol Cell Biol 15:465-481. PubMed PMID: 24954209
Vermeij W.P., Dollé M.E.T., Reiling E., Jaarsma D., Payan-Gomez C, Bombardieri C.R., Wu H., Roks A.J.M., Botter S.M., van der Eerden B.C., Youssef S.A., Kuiper R.V., Nagarajah B., van Oostrom C.T., Brandt R.M.C., Barnhoorn S., Imholz S., Pennings J.L.A., de Bruin A., Gyenis Á., Pothof J, Vijg J, van Steeg H., and Hoeijmakers J.H.J. Restricted diet delays accelerated aging and genomic stress in DNA repair deficient mice. (2016) Nature 537:427-431 (see also accompanying Nature ‘News and Views’ of Oshima and Martin, p316-317). PubMed PMID: 27556946
Schumacher B, Pothof J, Vijg J, Hoeijmakers JHJ. The central role of DNA damage in the ageing process. (2021) Nature 592:695-703. Review. doi: 10.1038/s41586-021-03307-7. PubMed PMID: 33911272
