Groepsleider: Prof.dr. Jan Hoeijmakers
Het DNA in alle cellen van ons lichaam wordt voortdurend beschadigd door invloeden van buitenaf (straling, chemische stoffen in voedsel, lucht, water) maar ook onze eigen stofwisseling (bijvoorbeeld zuurstofradicalen, die bij onze ademhaling vrijkomen en DNA aantasten). DNA-schade kan leiden tot mutaties en daarbij kanker veroorzaken en tot celdood of celveroudering, waardoor cellen, weefsels en organen niet meer goed hun werk doen en uiteindelijk veroudering veroorzaken. Vooral bij chemo- en radiotherapie behandelingen, die ook het DNA beschadigen, waardoor kankercellen doodgaan, is er de laatste jaren veel meer inzicht gekomen dat het (omliggende) gezonde weefsel eveneens DNA-schade oploopt en daardoor sneller veroudert. Onze belangrijkste onderzoeksvraag is hoe ophoping van DNA-schade bijdraagt aan kanker en veroudering, maar nog belangrijker hoe we de lange termijneffecten van versnelde veroudering kunnen tegengaan.
Onlangs hebben wij ontdekt dat voeding de effecten van DNA-schade op veroudering kan beïnvloeden. We hebben sterke aanwijzingen dat op deze manier het lichaam beschermd kan worden zonder invloed te hebben op de effectiviteit van de behandeling tegen de tumor.
Binnen het Prinses Máxima Centrum onderzoeken wij welke voedingsinterventies het meest effectief zijn in het tegengaan van de lange-termijn effecten van radio- en chemotherapie. We bestuderen welke bijwerkingen optreden door de verschillende soorten chemotherapie en onderzoeken welke voedingsinterventie het beste een beschermede response hiertegen opwekt. Samen met clinici, voedingsbedrijven en andere onderzoeksgroepen willen we onze bevindingen implementeren om gezond ouder worden te bevorderen en de ernstige lange-termijn effecten te verminderen en daardoor de levenskwaliteit van kinderen voor de rest van hun leven aanmerkelijk te verbeteren.
- The use of organotypic tissue slices for assessing prevention against treatment-induced side-effects via nutritional preconditioning interventions – CoFund Butterfly (2023 – 2027) - News article
- Oncode Institute phase 2 (2023 – 2027) - News article
- MODEM: Mechanisms Of DEMentia (with Guus Smit, Elly Hol, Wiep Scheper, Bart Eggen, Rik van der Kant, Daniel van den Hove and others) - ZonMW Multidisciplinaire Consortia van het Onderzoeksprogramma Dementie (2023 – 2027) - News article
- CureQ: Predict, Delay & Cure polyglutamine (Q) caused neurodegeneration (with Eric Reits, Ineke Bolt, Rob Haselberg, Jurre Hageman, Jurjen Helmus, Harm Kampinga, Monique Mulder, Mayke Oosterloo, Willeke van Roon, Bart van Warrenburg, and Tsjerk Wassenaar) – NWO NWA-ORC (2022 – 2027)
- TC-NER: Transcription stress Counteracted by Nutritional interventions of Exceptional importance for rare DNA Repair disorders (with Vincent Laugel, Pier G. Mastroberardino, Umut Altunoglu, Akos Gyenis, Wim Vermeulen, and patient organization Amy and Friends) – European Joint Programme Rare Diseases (2021 – 2024)
- RedioDeal Foodvalley – Spoor 2 Gezonde voiding: van prille start tot oude dag (with Wim Tissing, Anne May, Ellen Kampman and others) – Rijksoverheid, Provincie Gelderland en Provincie Utrecht (2020 – 2024)
- Investigating the role of DNA repair mechanisms in the development of age-related podocyte malfunction and its consequence on key organs (with Tobias Huber, Oliver Kretz and Ketan Patel) – DFG (2020 – 2024)
- Understanding the pathogenicity of mutant Huntingtin conformations and their modulation by the chaperonin TRiC/CCT - Campagneteam Huntington (2020 – 2023)
- Nutritional prevention of dementia – ZonMW Memorabel (2018 – 2023)
- Muscle Ageing: Identification of Building Blocks, Biomarkers, and Strategies to Sustain Health – NWO Building Blocks of Life (2018 – 2022)
- Oncode Equipment Fund for Seahorse Cell Metabolism Technology - Measuring functional metabolism in pediatric oncology
Twinning program KiTZ
- Nutritional preconditioning to enhance chemotherapy efficacy and reduce toxicity in pediatric cancers – with Marcel Kool (KiTZ) (2021-2023)
Selection of Awards
- 2022: Oncode Investigator, renewal selection for five years
- 2021: Official recognition of the Erasmus MC clinical expertise center for Rare Genome Instability Disorders, a multi-disciplinary clinic for children with DNA repair syndromes, initiated by Jan Hoeijmakers
- 2020: Ammodo Research Team Award” to ‘Guardians and Caretakers of the Genome’ together with other members of the Erasmus Dept. Mol. Genet.
- 2019: “EMGS Award” of the Environmental Mutagenesis and Genetics Soc. (Washington DC)
- 2017: International Olav Thon Foundation personal Award
- 2016: NVHG Galjaard Prize of the Netherlands Society of Human Genetics
- 2016: Professor International Faculty, Cologne University (Cologne, Guest Professor)
- 2016: Selected for the Nobel-Forum lecture at the Karolinska Institute
- 2015: ERC PoC grant DEMENTIA European Research Council
- 2014: Consulted by the Nobel Committee for the Nobel Prize in Chemistry for DNA repair (2014-2015)
- 2013: Royal distinction Knight in the Order of the Dutch Lion for important scientific achievements in the area of cancer and aging research (2013).
- 2012: Mendel Medal on the occasion of the 190th anniversary of Mendel’s birth
- 2011: Academy Professor of the Royal Academy of Sciences of The Netherlands (KNAW), First Academy Professor new style in the broad domain of Beta sciences
- 2008: Seneca Medaille des Industrie-Clubs für Altensforschung Prize, for pioneering research on the molecular basis of aging (First awardee)
- 2001: ‘Josephine Nefkens Prize’ for cancer research
- 2000: Elected member of KNAW (section ‘Medicine’, dept. ‘Physics’)
- 2000: ‘EC-Descartes’ Award for European collaboration on DNA repair
- 1999: ‘Spinoza’ Prize, most recognized prize of the Dutch Science Organization
- 1995: The very prestigious 'Louis Jeantet' Prize for Medical Research in Europe for the entire work on DNA repair (Geneva, 1995)
- 1986: 'Snoo van t' Hoogerhuys' Prize (isolation of the first human DNA repair gene)
- 1983: 'Harold Quintus Bosz' Prize (for the discovery of the molecular mechanism of antigenic variation in trypanosomes, PhD thesis)
Hoeijmakers, J.H.J. Genome maintenance mechanisms for preventing cancer. (2001) Nature 411:366-374 (most cited paper in molec. sciences from Dutch scientist in 2000-2010). PubMed PMID: 11357144
de Boer, J., Andressoo, J.O., de Wit, J., Huijmans, J., Beems, R.B., van Steeg, H., Weeda, G., van der Horst, G.T.J., van Leeuwen, W., Themmen, A.P.N., Meradji, M. and Hoeijmakers, J.H.J. Premature aging in mice deficient in DNA repair and transcription. (2002) Science (research article), 296:1276-1279. (see also Comments in Science, 296, 1250-1251, and in DNA Repair 2, 437-439). PubMed PMID: 11950998
Niedernhofer, L.J., Garinis, G.A., Raams, A., Lalai, S.A., Robinson, R.A., Appeldoorn, E., Odijk, H., Oostendorp, R., Ahmad, A., van Leeuwen, W., Theil, A., Vermeulen, W., van der Horst, G.T., Meinecke, P., Kleijer, W., Vijg, J., Jaspers, N.G.J., Hoeijmakers, J.H.J. A new progeriod syndrome reveals that genotoxic stress suppresses the somatotroph axis. (2006) Nature (research article) 444:1038-1043. (see also accompanying ‘News and Views’ Nature by Kirkwood). PubMed PMID: 17183314
Marteijn, J.A., Lans, H., Vermeulen, W. and Hoeijmakers J.H.J. Understanding nucleotide excision repair and its roles in cancer and ageing. (2014) Nature Rev Mol Cell Biol 15:465-481. PubMed PMID: 24954209
Vermeij W.P., Dollé M.E.T., Reiling E., Jaarsma D., Payan-Gomez C, Bombardieri C.R., Wu H., Roks A.J.M., Botter S.M., van der Eerden B.C., Youssef S.A., Kuiper R.V., Nagarajah B., van Oostrom C.T., Brandt R.M.C., Barnhoorn S., Imholz S., Pennings J.L.A., de Bruin A., Gyenis Á., Pothof J, Vijg J, van Steeg H., and Hoeijmakers J.H.J. Restricted diet delays accelerated aging and genomic stress in DNA repair deficient mice. (2016) Nature 537:427-431 (see also accompanying Nature ‘News and Views’ of Oshima and Martin, p316-317). PubMed PMID: 27556946
Schumacher B, Pothof J, Vijg J, Hoeijmakers JHJ. The central role of DNA damage in the ageing process. (2021) Nature 592:695-703. Review. doi: 10.1038/s41586-021-03307-7. PubMed PMID: 33911272
