Neuroblastoom is een tumor van het sympathische zenuwstelsel die voornamelijk bij jonge kinderen voorkomt. Jaarlijks krijgen 25 kinderen in Nederland deze diagnose. Een operatie om het tumorweefsel weg te halen vormt een belangrijk onderdeel van de behandeling. Sinds november 2014 is de zorg voor kinderen met een solide tumor, waaronder neuroblastoom, geconcentreerd in één nationaal onderzoeksziekenhuis, het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie in Utrecht.
Vergelijking
Om de gevolgen van het samenbrengen van de chirurgie te onderzoeken voor kinderen met neuroblastoom keken onderzoekers van het Prinses Máxima Centrum naar het medisch dossier van 244 kinderen die tussen 1998 en 2014 in de vijf voormalige kinderoncologische centra in Nederland waren geopereerd. Ze vergeleken deze gegevens met die van de 111 kinderen wiens operatie tussen 2014 en 2021 in het Prinses Máxima Centrum is uitgevoerd. Het onderzoek is gepubliceerd in het vakblad European Journal of Surgical Oncology, en werd deels gefinancierd door KiKa.
Kortere operatietijd
De onderzoekers zagen dat operaties na de concentratie van zorg 40% minder lang duurden: gemiddeld nam de ingreep twee uur en drie kwartier in beslag, een uur en drie kwartier korter dan voorheen. Daarnaast was er een sterke afname van bloedverlies tijdens de operatie, van gemiddeld 450 milliliter naar nog maar 50 milliliter.
Minder heroperaties
Het aantal bijwerkingen in de eerste maand na de operatie bleef hetzelfde, ontdekten de onderzoekers, maar de ernst van de bijwerkingen verminderde. Vóór de concentratie van chirurgie was er vaker sprake van gevolgen van de operatie waarvoor nogmaals geopereerd moest worden, en die in sommige gevallen levensbedreigend waren.
De onderzoekers vonden ook voorzichtige aanwijzingen voor een verbetering in overlevingskansen van kinderen die geopereerd waren voor een neuroblastoom, maar vervolgonderzoek is nodig om dit verschil met meer zekerheid vast te stellen.
Prof. dr. Marc Wijnen, kinderoncologisch chirurg en hoofdonderzoeker in het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie, leidde de studie. Hij zegt:
‘Met deze analyse laten we zien wat het samenbrengen van alle zorg en onderzoek voor kinderen met kanker concreet oplevert. Tijdens de operatie is minder schade aan het gezonde weefsel toegebracht, wat heeft geleid tot minder complicaties voor het kind.
‘In zijn algemeenheid geldt: Hoe meer ervaring een chirurg heeft, hoe beter de resultaten zijn. De uitkomst van het onderzoek heeft mij dus niet verrast. Het toont aan dat we kinderen met kanker nu de best mogelijke behandeling kunnen bieden.’
Prof. dr. Rob Pieters, medisch directeur en mede-initiatiefnemer van het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie, werkte mee aan het onderzoek. Hij zegt:
‘Bij het oprichten van één nationaal onderzoeksziekenhuis voor kinderkanker was ons belangrijkste uitgangspunt dat je als ouder de allerbeste zorg wilt voor jouw kind. Wat we uit de praktijk al wisten, zien we nu in cijfers uitgedrukt: door een zeldzame ziekte vaker te behandelen word je als arts steeds beter in die behandeling. En dat leidt tot betere resultaten voor onze kinderen.
‘In dit onderzoek focussen we op de uitkomsten van operaties bij kinderen met een neuroblastoom. Ik verwacht dat nu – bijna vijf jaar na de opening van het Prinses Máxima Centrum – de voordelen van geconcentreerde zorg en onderzoek duidelijk zullen worden bij steeds meer vormen van kinderkanker.’