Alleen met innovatieve research – binnen ons centrum en in (inter)nationale samenwerkingsverbanden – kunnen we de genezing én kwaliteit van (over)leven van kinderen met kanker verbeteren. Zo staat het in ‘Doelgericht en kansrijk’, de meerjarenstrategie ’20-’24 waarin het Prinses Máxima Centrum de route beschrijft naar het realiseren van de missie: alle kinderen met kanker genezen, met optimale kwaliteit van leven. Gita Gallé, raad van bestuur: ‘Stilstand is achteruitgang, zeker gezien de grote sprongen die we moeten maken op het gebied van research in de kinderoncologie. Maar de coronacrisis – waar terecht heel veel aandacht naartoe gaat – heeft al op korte termijn een forse impact op de financiële continuïteit van wetenschappelijk onderzoek. De opbouw van kennis in ons centrum dreigt hierdoor te vertragen.’
Meer kritische massa
Bij de opening in juni 2018 was het Máxima in één klap het grootste kinderoncologisch centrum van Europa. Door de bundeling van expertise is veel meer kritische massa en wisselwerking ontstaan, en dat verhoogt de kwaliteit en de diversiteit van zowel wetenschappelijk onderzoek als zorg. Gallé: ‘Dat zien we ook terug in onze researchafdeling. Die is de afgelopen jaren gegroeid naar ruim 400 onderzoekers. Op dit moment zijn er ruim 35 onderzoeksgroepen actief. We zijn in staat geweest talentvolle, excellente onderzoekers uit binnen- en buitenland te rekruteren. Dit blijkt onder meer uit prestigieuze prijzen en beurzen die zijn binnengehaald’.
Bronnen drogen op
De researchafdeling staat natuurlijk niet op losse schroeven, benadrukt Gita Gallé. Er ligt een stevige basis in de jaarlijkse core funding vanuit de Stichting Kinderen Kankervrij (KiKa) en de bijdrage uit de zogeheten Beleidsregel Beschikbaarheidbijdrage Academische Zorg van het ministerie van VWS. Daarnaast zorgt projectfinanciering vanuit onder meer KWF Kankerbestrijding, NWO en Europese gelden, aangevuld met particuliere bronnen als Villa Joep, voor belangrijke bijdragen. En niet te vergeten de middelen die geworven worden door de Prinses Máxima Centrum Foundation. Maar, zo moet Gallé vaststellen, vanwege de coronacrisis dreigen deze bronnen deels op te drogen. ‘Nu al beginnen inkomsten uit fondsenwerving terug te lopen, bijvoorbeeld omdat goededoelenorganisaties geen publieksacties kunnen organiseren. Rondes voor kankeronderzoek worden gecanceld en we zien dat budgetten van subsidieorganisaties – ook op Europees niveau – worden gerealloceerd.’
Verder groeien noodzakelijk
De zorg voor de kinderen die in het Máxima in behandeling zijn, wordt betaald door de zorgverzekeraars. De research – een onmisbaar onderdeel van de integrale aanpak die het centrum tot een succes maakt – is voor een groot deel gegarandeerd door de basisfinanciering vanuit KiKa en de overheid. Gita Gallé: ‘Maar daarmee zijn we er niet. Om echt stappen te kunnen zetten – met name op onze speerpunten neuro-oncologie en immuno-oncologie – moeten we verder groeien. Nu vooral de niet-structurele financiering onder druk staat, ontstaat een scenario waarin delen van onze research naar innovatieve diagnostiek en behandeling tot stilstand komen. Bedenk daarbij dat volgens gegevens van de International Society of Paediatric Oncology (SIOP) op Europees niveau de afgelopen tien jaar maar negen nieuwe innovatieve geneesmiddelen voor kinderen zijn ontwikkeld, tegen 150 voor volwassen patiënten met kanker. Het risico is reëel dat dit aandeel nog kleiner wordt.’
Vaart blijven houden
Wat zijn nu mogelijke uitwegen? Gallé heeft veel vertrouwen in de kracht van het brede partnerschap dat het Prinses Máxima Centrum heeft gemaakt tot wat het nu al is. ‘Dit is een uniek gezamenlijk initiatief van ouders, behandelaars, financiers – van grote fondsen en verzekeraars tot particuliere gevers – en overheden. Iedereen is overtuigd van het belang van de missie, omdat kanker nog altijd de belangrijkste doodsoorzaak is bij kinderen in Nederland. Het centrum als zodanig staat ook absoluut niet op de tocht. Maar dat geldt wel voor de opbouw in de research. Daarvoor zijn we nu eenmaal afhankelijk van aanvullende financiering, die door de wereldwijde coronacrisis merkbaar minder wordt. In de behandeling van de VWS-begroting zal het in de Tweede Kamer begin november terecht over deze crisis gaan. En over de druk op het budgettair macrokader voor de zorg en de arbeidsmarktvraagstukken waar de sector voor staat. Hoe mooi zou het zijn als daarnaast ook nog aandacht zou zijn voor de opbouw van de kinderoncologische kennisinfrastructuur. Het is cruciaal dat we vaart kunnen houden in de vooruitgang van innovaties in de behandeling van kinderen met kanker.’