Waarom spreekt men van een ware revolutie?
Alle universitaire wetenschap in de wereld wordt betaald met publiek geld. Die kennis zou dus eigenlijk voor iedereen toegankelijk moeten zijn. Maar dat is niet zo. Grote wetenschappelijke uitgevers, zoals bijvoorbeeld Elsevier, verkopen abonnementen aan bibliotheken. Als je geen abonnement hebt op die bibliotheken, zoals het Prinses Máxima Centrum, dan heb je geen toegang tot die wetenschappelijke ontdekkingen. Je kan online wel vinden dat het gepubliceerd is, maar je kunt het niet lezen. Om het artikel te kunnen lezen moet je betalen. En dat gaat vaak om veel geld. De derde wereld bijvoorbeeld kan zich deze dure abonnementen niet veroorloven. De Europese Unie heeft aangegeven dat ze niet meer accepteren dat uitgevers op deze manier de wetenschap domineren.
Om het nieuws te kunnen lezen, moet je toch ook een abonnement op een krant nemen. Wat is het verschil?
Een journalist wordt betaald om een stuk te schrijven, terwijl een wetenschapper moet betalen om zijn werk te publiceren. Door een wetenschappelijk uitgever wordt er nu eigenlijk twee keer verdiend aan een publicatie: er wordt betaald door de auteur om het artikel te publiceren en door de lezer om het in te zien. Als de auteur al betaald om zijn werk te publiceren, dan moet het daarna toegankelijk zijn voor iedereen. Daarom hebben de 11 landen besloten dat alle wetenschappelijke literatuur gratis beschikbaar moet zijn. De wetenschappelijke uitgever voert het uit, maar verkoopt geen abonnementen meer. Het artikel is dan online voor iedereen te lezen. Dat is open access publiceren. En zo hoort het ook.
Wat betekent dit besluit voor het Prinses Máxima Centrum?
Het Prinses Máxima Centrum juicht dit besluit toe. Op dit moment bieden de meeste tijdschriften al de mogelijkheid tot open (lees: gratis) online access voor iedere geïnteresseerde lezer, maar hier hangt een fors prijskaartje aan voor de auteurs. Het Prinses Máxima Centrum vindt het erg belangrijk dat iedereen, ook ouders en kinderen, toegang heeft tot onze wetenschappelijke vondsten en heeft besloten om fondsen vrij te maken om alle artikelen 'open access' te publiceren.