De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) geeft pas gepromoveerde onderzoekers de kans om gedurende drie jaar hun ideeën verder te ontwikkelen. Elk jaar kent het NWO een aantal Veni, Vidi en Vici-beurzen toe. Veni is een financieringsinstrument uit het NWO-Talentprogramma. Dit jaar waren het er 188 voor veelbelovende onderzoekers uit alle domeinen van wetenschap. 22 Veni-subsidies gingen naar Utrechtse wetenschappers, waarvan 20 naar de Universiteit Utrecht (o.a. Bètawetenschappen, Geesteswetenschappen en Geowetenschappen) en het UMC Utrecht en twee naar het Prinses Máxima Centrum. Sjors Middelkamp en Inge van der Werf, die hun promotieonderzoek in de Van Boxtelgroep hebben gedaan, zijn de gelukkigen.
Vereerd en enthousiast
Vanuit de VS reageert Inge: ‘Ik ben vereerd en enthousiast dat ik de Veni-beurs in ontvangst mag nemen. Het is niet alleen een erkenning van mijn werk tot nu toe, maar ook een ongelofelijke kans om mijn passie voor onderzoek voort te zetten. Mijn missie is helder, ik wil begrijpen waarom kinderen kanker, en met name leukemie, kunnen ontwikkelen. Onderzoek naar fundamentele vragen over de bloedaanmaak is hierbij van cruciaal belang. Als onderzoeker is een persoonlijke beurs van groot belang voor de voortgang van mijn carrière. Het ontvangen van de Veni-beurs is dan ook iets waar ik enorm dankbaar voor ben. Ik ben inmiddels begonnen aan een nieuw hoofdstuk, ik werk aan UC San Diego in de Verenigde Staten. Vanuit San Diego zal ik in samenwerking met Ruben, het team en twee zeer getalenteerde PhD-studenten, Lucca Derks en Anaïs van Leeuwen, werken aan dit project.’
Vanuit Nederland vertelt Sjors: ‘Ik ben enorm vereerd dat ik de Veni-beurs toegewezen heb gekregen. Deze beurs zal mij verder helpen om te onderzoeken hoe schade aan het DNA in gezonde cellen ontstaat en hoe dit kanker kan veroorzaken. Ik ben erg dankbaar voor iedereen die meegeholpen heeft, met name Ruben van Boxtel en alle mensen in zijn lab. Ik ga het onderzoek uitvoeren in samenwerking met Ruben’s groep en het lab van Hugo Snippert in het UMC Utrecht, waar ik inmiddels werkzaam ben.’
Onderzoeken met een Veni-subsidie
Sjors Middelkamp
Dissecting the carcinogenic potential of stem cell differentiation by single-cell whole genome sequencing
De ontwikkeling van stamcellen naar gespecialiseerde cellen gaat gepaard met grootschalige biologische veranderingen in deze cellen. In dit onderzoek zullen nieuwe methodes worden gebruikt om te bepalen hoe zulke aanpassingen van bloedstamcellen kunnen leiden tot veranderingen in het DNA van deze cellen. De profielen van de gevonden DNA-veranderingen in gezonde bloedcellen zullen worden vergeleken met DNA-profielen in leukemie. Hiermee wordt achterhaald hoe de DNA-veranderingen die optreden tijdens specialisatie van stamcellen kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van leukemie. Dit onderzoek zal leiden tot nieuwe inzichten in de biologische processen die een rol spelen in het ontstaan van kanker.
Inge van der Werf
Characterizing early life hematopoiesis: tracing the first steps towards malignancy
Hematopoeitische stamcellen spelen een cruciale rol bij de aanmaak van bloedcellen gedurende ons hele leven. Het exacte mechanisme van bloedaanmaak blijft echter slecht begrepen, vooral wanneer het gaat om het bestuderen van dit proces in mensen. In dit project wordt gebruik gemaakt van willekeurig optredende DNA mutaties om menselijke hematopoeitische cellen te herkennen en volgen, waardoor het cel-type verantwoordelijk voor bloedaanmaak kan worden geïdentificeerd en bestudeert. Deze baanbrekende aanpak zal zorgen voor een unieke en nieuwe kijk op het gedrag van hematopoeitische cellen gedurende bloedaanmaak, welke cruciaal is voor het begrijpen van het ontstaan van leukemie.