Groepsleider: Prof. dr. Lieve Tytgat
Phone 088 97 29 530
"Translationeel onderzoek: waar het onderzoek en de zorg elkaar ontmoeten." Prof. dr. Lieve Tytgat - Groepsleider
Overzicht projecten:
Vloeibare biopsieen in pediatrische solide tumoren
Onder leiding van: Zeinab van Gestel-Fadaie & Nathalie Lak
De diagnose van elke tumor is gebaseerd op morfologie en genetische analyse, wat alleen mogelijk is door middel van een biopsie. Echter, het verkrijgen van een weefselbiopsie is niet altijd haalbaar vanwege de invasieve aard. Bovendien blijven tumorheterogeniteit en minimale restziekten (MRD's) vaak onopgemerkt. Om deze problemen te overwinnen, kunnen vloeibare biopsieën een niet-invasief alternatief bieden. Circulerend tumor-DNA (ctDNA) in vloeibare biopsieën van patiënten kan worden gebruikt voor diagnostische en prognostische doeleinden. Het overwint het probleem van ruimtelijke of (sub)clonale tumorheterogeniteit, wat zorgt voor een hogere diagnostische nauwkeurigheid en de detectie van MRD's en therapieresponsmonitoring mogelijk maakt. Wij streven ernaar om ctDNA-gebaseerde sequencingbenaderingen van vloeibare biopsieën toe te passen bij pediatrische patiënten. RNA-gebaseerde qPCR, DNA qPCR, digitale druppel-PCR, WES en RRBS worden uitgevoerd in beenmerg, bloed en celvrij DNA en RNA. De belangrijkste soorten solide tumoren die momenteel worden bestudeerd zijn Neuroblastoom, Rhabdomyosarcoom en niertumoren. Om vloeibare biopsieën bij andere solide tumoren te versnellen, wordt ons rhabdomyosarcoom mRNA-paneel en de combinatie van mRNA en cfDNA onderzocht (Kika 459). Voor pediatrische niertumoren zijn we internationale vloeibare biopsieonderzoeken gestart in de internationale Umbrella-studie (KiKa 397).
Team: Nathalie Lak, Zeinab van Gestel-Fadaie, Julia Sprokkerieft, Maaike Bos, Nicky Hollebrandse, Aleksandra Letunovska , Reno Bladergroen, Carlo Dorresteijn, Nina Gelineau , Lieke van Zogchel
De diagnose van elke tumor is gebaseerd op morfologie en genetische analyse, wat alleen mogelijk is door middel van een biopsie. Echter, het verkrijgen van een weefselbiopsie is niet altijd haalbaar vanwege de invasieve aard. Bovendien blijven tumorheterogeniteit en minimale restziekten (MRD's) vaak onopgemerkt. Om deze problemen te overwinnen, kunnen vloeibare biopsieën een niet-invasief alternatief bieden. Circulerend tumor-DNA (ctDNA) in vloeibare biopsieën van patiënten kan worden gebruikt voor diagnostische en prognostische doeleinden. Het overwint het probleem van ruimtelijke of (sub)clonale tumorheterogeniteit, wat zorgt voor een hogere diagnostische nauwkeurigheid en de detectie van MRD's en therapieresponsmonitoring mogelijk maakt. Wij streven ernaar om ctDNA-gebaseerde sequencingbenaderingen van vloeibare biopsieën toe te passen bij pediatrische patiënten. RNA-gebaseerde qPCR, DNA qPCR, digitale druppel-PCR, WES en RRBS worden uitgevoerd in beenmerg, bloed en celvrij DNA en RNA. De belangrijkste soorten solide tumoren die momenteel worden bestudeerd zijn Neuroblastoom, Rhabdomyosarcoom en niertumoren. Om vloeibare biopsieën bij andere solide tumoren te versnellen, wordt ons rhabdomyosarcoom mRNA-paneel en de combinatie van mRNA en cfDNA onderzocht (Kika 459). Voor pediatrische niertumoren zijn we internationale vloeibare biopsieonderzoeken gestart in de internationale Umbrella-studie (KiKa 397).
Team: Nathalie Lak, Zeinab van Gestel-Fadaie, Julia Sprokkerieft, Maaike Bos, Nicky Hollebrandse, Aleksandra Letunovska , Reno Bladergroen, Carlo Dorresteijn, Nina Gelineau , Lieke van Zogchel
Metastatische niche in beenmerg
Onder leiding van: Ilse Timmerman
We onderzoeken het microklimaat op de belangrijkste metastatische locatie van neuroblastoom, het beenmerg (BM), omdat terugkerende tumoren in het BM een belangrijke hindernis vormen voor genezing. Het microklimaat van het BM blijkt unieke tumorbeschermende eigenschappen te bezitten. Beenmerg-residerende mesenchymale stromale cellen (MSC's) worden bijvoorbeeld door tumorcellen geïnstrueerd om hen te ondersteunen. Daarom streven we ernaar metastase-gerelateerde veranderingen vast te leggen, met een focus op BM-residerende tumorcellen, MSC's, hematopoëtische stamcellen en T-cellen. Dit alles om uiteindelijk te ontrafelen welke factoren tumorcellen ondersteunen en hoe we de communicatie tussen BM-cellen en tumoren kunnen blokkeren. Een beter begrip van de interacties tussen metastatische tumorcellen en hun omgeving is essentieel om BM-metastasen efficiënter te kunnen behandelen in de toekomst en het terugvalpercentage bij hoogrisicopatiënten te verlagen (KiKa 347).
Team: Ilse Timmerman, Caroline Hochheuser & Carlijn Kuijk
We onderzoeken het microklimaat op de belangrijkste metastatische locatie van neuroblastoom, het beenmerg (BM), omdat terugkerende tumoren in het BM een belangrijke hindernis vormen voor genezing. Het microklimaat van het BM blijkt unieke tumorbeschermende eigenschappen te bezitten. Beenmerg-residerende mesenchymale stromale cellen (MSC's) worden bijvoorbeeld door tumorcellen geïnstrueerd om hen te ondersteunen. Daarom streven we ernaar metastase-gerelateerde veranderingen vast te leggen, met een focus op BM-residerende tumorcellen, MSC's, hematopoëtische stamcellen en T-cellen. Dit alles om uiteindelijk te ontrafelen welke factoren tumorcellen ondersteunen en hoe we de communicatie tussen BM-cellen en tumoren kunnen blokkeren. Een beter begrip van de interacties tussen metastatische tumorcellen en hun omgeving is essentieel om BM-metastasen efficiënter te kunnen behandelen in de toekomst en het terugvalpercentage bij hoogrisicopatiënten te verlagen (KiKa 347).
Team: Ilse Timmerman, Caroline Hochheuser & Carlijn Kuijk
Metabolisme in neuroblastoma
Onder leiding van: Yvette Matser en Marieke van de Mheen
Metabolisme in neuroblastoom: een belangrijke eigenschap van tumoren voor diagnostiek, prognose en behandeling. In tumoren zijn metabolische routes anders tot expressie gebracht dan in gezonde cellen om de groei van de tumor te ondersteunen. Het analyseren van deze routes kan leiden tot nieuwe doelen die gebruikt kunnen worden voor diagnostische en therapeutische doeleinden. Catecholamines zijn metabolieten die worden uitgescheiden door de bijnieren en verschillend worden uitgescheiden bij neuroblastoompatiënten. Twee veelgebruikte universele markers (HVA en VMA) worden al gebruikt voor de diagnose. Om de gevoeligheid en specificiteit van de diagnose te verbeteren, wordt een panel van acht markers geoptimaliseerd. (Villa Joep)
Metabolisme in neuroblastoom: een belangrijke eigenschap van tumoren voor diagnostiek, prognose en behandeling. In tumoren zijn metabolische routes anders tot expressie gebracht dan in gezonde cellen om de groei van de tumor te ondersteunen. Het analyseren van deze routes kan leiden tot nieuwe doelen die gebruikt kunnen worden voor diagnostische en therapeutische doeleinden. Catecholamines zijn metabolieten die worden uitgescheiden door de bijnieren en verschillend worden uitgescheiden bij neuroblastoompatiënten. Twee veelgebruikte universele markers (HVA en VMA) worden al gebruikt voor de diagnose. Om de gevoeligheid en specificiteit van de diagnose te verbeteren, wordt een panel van acht markers geoptimaliseerd. (Villa Joep)
Nucleaire beeldvorming in neuroblastoma
Onder leiding van: Atia Samim
Neuroblastoom is een tumor die vaak uitzaait naar bot en lymfeklieren. Het is belangrijk om de locaties van de ziekte nauwkeurig in beeld te brengen in het lichaam. Herhaalde [123I]MIBG-scans zijn nodig voor klinische besluitvorming (stadiëring, beoordeling van respons en follow-up) van neuroblastoom. Ons werk zal bestaan uit I) het bestuderen en vergelijken van nucleaire scans ([123I]MIBG, [18F]FDG, [68Ga]Ga-DOTATOC) en II) het introduceren van een nieuwe scan: [18F]MFBG PET-CT. Ons doel is om te leren van wat we zien op nucleaire beeldvorming. Dit onderzoek maakt deel uit van de Theranostics Research Group, die therapieën en diagnostiek onderzoekt in de nucleaire geneeskunde
Neuroblastoom is een tumor die vaak uitzaait naar bot en lymfeklieren. Het is belangrijk om de locaties van de ziekte nauwkeurig in beeld te brengen in het lichaam. Herhaalde [123I]MIBG-scans zijn nodig voor klinische besluitvorming (stadiëring, beoordeling van respons en follow-up) van neuroblastoom. Ons werk zal bestaan uit I) het bestuderen en vergelijken van nucleaire scans ([123I]MIBG, [18F]FDG, [68Ga]Ga-DOTATOC) en II) het introduceren van een nieuwe scan: [18F]MFBG PET-CT. Ons doel is om te leren van wat we zien op nucleaire beeldvorming. Dit onderzoek maakt deel uit van de Theranostics Research Group, die therapieën en diagnostiek onderzoekt in de nucleaire geneeskunde
Optimalisatie van translationele onderzoeksprocessen
Onder leiding van: Astrid van Barneveld
In dit project onderzoeken en optimaliseren we het vertaalproces van preklinische ontdekkingen naar klinische toepassingen bij kinderen met solide tumoren. Vaak wordt deze vertaling als tijdrovend en kostbaar ervaren. Daarnaast bereiken veelbelovende onderzoeksresultaten nooit de klinische praktijk. Dit leidt tot een voortdurende kloof tussen onderzoek en klinische zorg, een opstapeling van kennis zonder voordeel voor patiënten en een inefficiënt gebruik van onderzoeksgeld. We combineren medisisch onderzoek met technieken uit de organisatiekunde, zoals procesmining, om het vertaalproces te analyseren. Hoe ziet dit proces eruit en welke factoren bepalen het succes? Een cruciaal onderdeel van dit proces is het ontwerp en de uitvoering van klinische studies, waar dit project zich op richt.
In dit project onderzoeken en optimaliseren we het vertaalproces van preklinische ontdekkingen naar klinische toepassingen bij kinderen met solide tumoren. Vaak wordt deze vertaling als tijdrovend en kostbaar ervaren. Daarnaast bereiken veelbelovende onderzoeksresultaten nooit de klinische praktijk. Dit leidt tot een voortdurende kloof tussen onderzoek en klinische zorg, een opstapeling van kennis zonder voordeel voor patiënten en een inefficiënt gebruik van onderzoeksgeld. We combineren medisisch onderzoek met technieken uit de organisatiekunde, zoals procesmining, om het vertaalproces te analyseren. Hoe ziet dit proces eruit en welke factoren bepalen het succes? Een cruciaal onderdeel van dit proces is het ontwerp en de uitvoering van klinische studies, waar dit project zich op richt.
