Hooggradige gliomen zijn snelgroeiende hersentumoren bij kinderen. Het vooruitzicht voor deze kinderen is vaak somber. De huidige behandelingen zijn beperkt en immunotherapie, een vorm van behandeling waarbij het eigen afweersysteem zich inzet tegen kanker, levert tot nu toe weinig resultaat op. Onderzoekers van de Van Vuurden-groep en Rios-groep hebben een belangrijke oorzaak hiervoor blootgelegd: de tumoromgeving houdt het immuunsysteem actief tegen.
Nieuwe technieken onthullen immuunlandschap
De onderzoekers analyseerden met nieuwe beeldvormingstechnieken het tumorweefsel van 32 kinderen die onder behandeling zijn of zijn geweest in het Máxima. Thijs van den Broek, promovendus in de Van Vuurden-groep en Rios-groep vertelt: ‘In onze analyses gebruikten we onder andere cyclische immunofluorescentie en ruimtelijke transcriptomics. Zo ontdekten we dat de immuunomgeving van deze tumoren vooral bestaat uit zogenaamde myeloïde cellen. De T-cellen, die essentieel zijn om kankercellen aan te vallen, waren juist schaars.’
Binnen de myeloïde cellen vonden de onderzoekers een specifiek type cellen, te herkennen aan twee eiwitten: SPP1 en GPNMB. Deze cellen verzamelen zich rond specifieke tumorcellen en liggen verder weg van T-cellen. Ze activeren ook genen die het immuunsysteem onderdrukken en het omliggende weefsel helpen om zich aan te passen aan de tumor. ‘Zo creëren ze een omgeving die de tumor beschermt tegen afweercellen én mede daardoor de groei ervan stimuleert,’ aldus van den Broek.
Nieuwe aanknopingspunten voor therapie
Door te bekijken hoe verschillende cellen samenwerken met de tumor, geeft het onderzoek belangrijke nieuwe inzichten. ‘De gevonden cellen zijn een veelbelovend nieuw aangrijpingspunt voor immunotherapie bij kinderen met hooggradige gliomen . Door dit subtype myeloïde cellen aan te pakken, kunnen we mogelijk de afweerreactie versterken en de vooruitzichten voor kinderen met deze vorm van kanker verbeteren,’ zegt Dr. Dannis van Vuurden, kinderoncoloog gespecialiseerd in de behandeling van hersentumoren en onderzoekgroepsleider.
Volgende stappen
De onderzoekers kijken nu hoe de interacties tussen deze immuuncellen en de tumorcellen kunnen worden geblokkeerd. Dit zou wellicht als nieuwe immunotherapie kunnen worden toegepast, of bestaande immunotherapieën effectiever maken.
De resultaten zijn vandaag gepubliceerd in vakblad Neuro-Oncology Pediatrics. Het onderzoek werd mede mogelijk gemaakt door projectfinanciering door Stichting Kinderen Kankervrij (KiKa) en Fight Kids Cancer.