Acute leukemie is de meest voorkomende vorm van kinderkanker. In Nederland krijgen elk jaar ongeveer 110 kinderen de diagnose acute lymfatische leukemie (ALL) en ongeveer 25 kinderen acute myeloïde leukemie (AML). De genezingskans is de afgelopen jaren voor zowel ALL als AML verder gestegen. Maar, nog niet ieder kind geneest met optimale kwaliteit van leven van deze vormen van bloedkanker. Laboratoriumonderzoek is en blijft dan ook zeer belangrijk.
Nieuwe invalshoeken
Prof. dr. Monique den Boer richt zich met haar leerstoel en onderzoek op nieuwe invalshoeken om leukemie anders te behandelen: ‘Om nieuwe therapieën voor acute leukemie te vinden moeten we eerst goed begrijpen wat tijdens de leukemie in het lichaam gebeurt. Oftewel we moeten de pathobiologie van de ziekte beter begrijpen. Zo wil ik meer leren over de rol van de omgeving waarin de leukemiecellen zich ontwikkelen, de beenmerg niche. Dit is ook de plek waar nieuwe immuuncellen worden aangemaakt. Leukemiecellen zijn narcistisch en denken vooral aan zichzelf. Dit moeten we proberen te doorbreken door ze ondergeschikt te maken aan gezonde immuuncellen en gelijktijdig de normale leefomgeving in het beenmerg te herstellen.’
Den Boer onderzoekt ook hoe de beenmerg niche reageert op chemo- en immunotherapie. En hoe de interactie met gezonde immuuncellen verloopt. Die nieuwe kennis gebruikt zij vervolgens als aangrijpingspunt om therapieën voor kinderen met acute leukemie te verbeteren.
Samenwerking benutten
Monique den Boer is al 30 jaar actief in het kinderoncologisch onderzoek. Na haar promotie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam werkte ze als wetenschappelijk onderzoeker in het Erasmus MC -Sophia kinderziekenhuis in Rotterdam. Hier werd ze ook benoemd tot Professor moleculaire kinder hemato-oncologie. Met de opening van het Máxima verplaatste Den Boer haar groep van Rotterdam naar Utrecht. En vanaf 1 juni 'verhuist’ ook haar hoogleraarschap.
Binnen de leerstoel Pathobiologie van acute lymfatische leukemie wordt met verschillende disciplines samengewerkt. ‘Verbinding tussen onderzoek en de kliniek is een ‘must’ om vooruitgang te boeken. Elkaars taal leren spreken en in elkaar investeren met kennis en kunde. Mijn kracht is preklinisch en translationeel onderzoek, waarbij samenwerking tussen biologische en medische onderzoekers, kinderoncologen, volwassen hematologen, immunologen en vele anderen leidt tot vernieuwde inzichten in leukemie. Het ontwikkelen en benutten van nieuwe technologieën, iets waar het Máxima erg goed in is, doet daar een grote schep bovenop. Zo hoop ik vanuit mijn leerstoel te komen tot nieuwe invalshoeken voor meer gepersonaliseerde behandelingen voor kinderen met acute leukemie.’
Prof. dr. Monique den Boer is per 1 juni 2024 aangesteld als hoogleraar Pathobiologie van acute lymfatische leukemie aan de Faculteit Geneeskunde van de Universiteit Utrecht. Haar onderzoek is een samenwerking tussen het Prinses Máxima Centrum en het UMC Utrecht. Haar oratie zal op een later moment plaatsvinden.