Smartwatch voor hormoonbalans na hersentumor
Kinderen met een tumor bij de hypothalamus, het hormooncentrum in de hersenen, hebben vaak een heel goede overlevingskans. Toch is de kwaliteit van leven na behandeling vaak slecht doordat de hormonen uit balans raken. Door een verstoord honger- en dorstgevoel, warmteregulering en dag-nacht ritme is vaak sprake van overgewicht en chronische vermoeidheid. Dr. Hanneke van Santen wil in samenwerking met TU/e en Corsano Health een smartwatch ontwikkelen die kan werken als een soort ‘uitwendige hypothalamus’. Het apparaatje kan 24/7 lichaamstemperatuur, stress, slaap, dagelijkse activiteit, en in de toekomst ook de natriumconcentratie monitoren. Zo kan het helpen om een verstoord evenwicht in de hormonen sneller op te sporen, zodat kind en ouder dit kunnen herstellen. Hierdoor verbetert de kwaliteit van leven van kinderen met een tumor in de hypothalamus.
Nieuw medicijn voor hoog-risico neuroblastoom
Prof. dr. Jan Molenaar, dr. Selma Eising en Stijn Couwenbergh ontvangen financiering voor hun onderzoek naar een nieuwe behandeling voor hoog-risico neuroblastoom. De Molenaar groep kijkt naar een nieuw gekoppeld medicijn, een zogenaamd PROTAC. Het ene deel gaat af op bepaalde eiwitten in kankercellen die mede zorgen voor de overactieve celgroei. En het andere deel van het medicijn breekt die eiwitten af. In de eerste studies naar het effect van de specifieke abemaciclib-cerebron combinatie werkte die goed op neuroblastoomcellen in het lab. In het nieuwe onderzoek wordt de abemaciclib-cerebron PROTAC nu verder ontwikkeld en worden ook nieuwe PROTACs gemaakt.
Dagelijks functioneren
Het onderzoek van dr. Marita Partanen draagt bij aan de kwaliteit van leven van kinderen met een hersentumor. De helft van de survivors heeft last van late effecten op het gebied van cognitief en sociaal-emotioneel functioneren of slaap en vermoeidheid. In de nieuwe studie onderzoekt het multi-disciplinaire team van Marita Partanen, Femke Aarsen, Rachèl Kemps, Martha Grootenhuis, Jeanine Voorman, and Raphaele van Listenburg het effect van een programma met (neuro)psychologische behandelingen, gericht op het individuele kind en het gezin. Daarmee hoopt ze het dagelijks functioneren, bijvoorbeeld op school en thuis of met vrienden, van kinderen met een hersentumor te verbeteren.
Hologram voor betere operaties
Bij het opereren van een niertumor proberen de chirurgen zoveel mogelijk tumorweefsel weg te halen, zonder teveel gezond weefsel te verwijderen. Prof. dr. Marc Wijnen heeft een systeem ontwikkeld dat een hologram op de nier projecteert tijdens de operatie. Daarmee ziet de chirurg een 3D model van de tumor en de bloedvaten in de nier, terwijl die met het blote oog niet te zien zijn. In een nieuwe studie gaat Marc Wijnen de zogenaamde HoloLens voor het eerst bij patiënten testen. Eerst om de nauwkeurigheid te bepalen, en vervolgens om te zien of de HoloLens kan helpen om meer gezond weefsel te sparen. In de toekomst kan dit onderzoek leiden tot een betere uitkomst en minder late effecten van de operatie voor kinderen met een niertumor.
Verbeterde behandeling voor Ikaros-leukemie
Sommige kinderen met acute lymfatische leukemie hebben een slechtere prognose, bijvoorbeeld wanneer in de leukemie een afwijking van het Ikaros gen voorkomt. Dr. Frank van Leeuwen ontdekte eerder al dat bij deze kinderen een bepaald medicijn tegen leukemie, cytarabine, minder goed werkt. In een nieuwe studie gaat hij onderzoeken waarom Ikaros-leukemie minder gevoelig is voor dit medicijn. Ook gaat hij op zoek naar medicijncombinaties die de werking van cytarabine bij Ikaros-leukemie kunnen verhogen. De verwachting is dat deze medicijncombinaties ook effectiever kunnen zijn bij de behandeling van acute myeloïde leukemie.
App om kwaliteit van leven thuis te monitoren
Ook als kinderen thuis zijn is het van belang om hun symptomen goed in de gaten te houden. Met dit doel gaat senior verpleegkundig onderzoeker Aeltsje Brinksma een E-health applicatie ontwikkelen. Die lijkt op de KLIK Pijnmonitor app, maar omvat naar de verschillende lichamelijke, emotionele en sociale symptomen die een kind kan ervaren. De nieuwe app kan helpen om ouders en kinderen te voorzien van informatie over deze symptomen en de behandeling daarvan, en om sneller in contact te komen met een zorgverlener als dat nodig is.
Medicijnen door de bloed-hersenbarrière
Doordat de hersenen goed afgeschermd zijn voor stoffen van buitenaf, komen ook medicijnen minder goed aan. Door middel van gerichte geluidstrillingen (Focused Ultrasound, FUS) kunnen de herenen tijdelijk geopend worden voor medicijnen. dr. Dannis van Vuurden onderzoekt in dit project welke medicijnen, in welke hoeveelheid en met welke timing het best met deze nieuwe technologie in de hersenen te krijgen zijn. Dit wordt in samenwerking met UMC Utrecht en Erasmus MC onderzocht voor kinderen en volwassenen met diffuus midlijn glioom en glioblastoom, hersentumoren waar nu nog geen genezende behandeling voor is. De meest veelbelovende combinaties zullen verder onderzocht bij kinderen en volwassenen in een behandelstudie.
De projecten zullen in de loop van 2023 van start gaan. De steun van KWF voor de zeven projecten samen bedraagt ruim €4,8 miljoen.