Huitema groep

Groepsleider: Prof. dr. Alwin Huitema

Precies doseren 

De Huitema groep doet onderzoek naar het precies doseren van antikankermiddelen en middelen die gebruikt worden bij de antikankerbehandeling in de kinderoncologie. Dit is een belangrijk onderdeel van precisie behandeling en het doel is om elk kind de juiste dosering te geven. Om dit doel te bereiken wordt farmacologisch onderzoek gestart of toegevoegd aan bestaande (vroege fase) klinische en translationele studies.

"De juiste dosering voor ieder kind" Prof. dr. Alwin Huitema - Groepsleider

Farmacologie in vroege fase klinische studies

Farmacologisch onderzoek wordt gedaan in vroege fase klinische studies met nieuwe geneesmiddelen in kinderen. Het vinden van de juiste dosering van antikankermiddelen in kinderen is complex en vraagt een multidisciplinaire aanpak waarbij onder andere farmacokinetische en farmacodynamische data incl. translationele en volwassenen data gebruikt moet worden. Veel van dergelijke studies worden uitgevoerd in grote internationale netwerken zoals het ITCC.

Optimaal doseren van antikankermiddelen in zeer jonge kinderen

In de PINOCCHIO studie wordt farmacokinetische data verzameld van een aantal veelgebruikte antikankermiddelen met een nadruk op zeer jonge kinderen. Deze data zullen gebruikt worden om ‘evidence based’ richtlijnen te ontwikkelen voor het doseren van deze middelen in zeer jonge kinderen. Deze studie wordt uitgevoerd in samenwerking met de Zwaan groep. Ter ondersteuning is onlangs ook de PATIO studie geopend, een farmacokinetiek studie naar de antikankerbehandeling bij acute lymfatische leukemie bij zuigelingen.

Farmacogenetica

Een andere belangrijke verklaring voor de verschillen in medicijnrespons is de genetische variatie bij kinderen. In de farmacogenetica bestuderen we hoe genetische varianten de reactie van een persoon op een medicijn kunnen voorspellen. Genotypering kan een nuttig hulpmiddel zijn om de meest geschikte behandeling voor een individuele patiënt te selecteren, afgestemd op zijn of haar genetische aanleg. Met behulp van data vanuit volledige DNA-analyse, oftewel whole genome sequencing (WGS), wordt prospectief geneesmiddel-geninteracties geanalyseerd. Uiteindelijk resulteert dit in praktische adviezen voor de kinderarts om voorafgaand aan de behandeling de dosis van geneesmiddelen aan te passen bij bepaalde genvariaties.

Geneesmiddelbepalingen in de kinderoncologie

Het meten van bloedconcentraties is essentieel om de kinetiek van een medicijn te beschrijven. Geneesmiddel bepalingen bieden belangrijke onderzoeksresultaten en dienen als basis voor de ontwikkeling van geneesmiddelen bij kinderen. Bovendien helpt het bij het vertalen van geneesmiddel toepassingen bij volwassen naar de kindergeneeskunde. En als een medicijn eenmaal bij kinderen wordt ingezet, kan het van belang zijn om te controleren of het kind ook de gewenste hoeveelheid van het medicijn in het bloed heeft, of dat het moet worden aangepast om de therapie te optimaliseren.

Overige farmacologische onderwerpen

Farmacologische studies zijn een onderdeel van een groot aantal lopende onderzoeksprogramma’s. Voorbeelden hiervan zijn:

• Farmacologie binnen het stamceltransplantatie en CART programma
• Ontwikkeling van nieuwe kinderformuleringen van antikankermiddelen
• Farmacokinetiek en farmacodynamiek van middelen gebruikt in ‘supportive care’.

Samenwerkingen

De Huitema Groep heeft een sterke samenwerking met het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU). Verschillende promovendi voeren hun projecten uit binnen een gezamenlijke inspanning van beide apotheken. Leden van de Huitema groep nemen deel aan de reguliere onderzoeksbijeenkomsten van de UMCU apotheek. 

Ook werken we samen met de afdeling Farmacie & Farmacologie van het Nederlands Kanker Instituut (NKI) op het gebied van klinische farmacologie van antikankermiddelen. Het Prinses Máxima Centrum en het NKI zijn de enige ziekenhuizen in Nederland die volledig gespecialiseerd zijn in kankerzorg en onderzoek en hooggespecialiseerde zorg bieden met een dunne lijn tussen onderzoek en zorg. De faciliteiten, kennis en ervaring van het Máxima en het NKI zijn complementair aan elkaar en zeer gespecialiseerd. Dit biedt een geweldige kans voor synergie.

Daarnaast zijn de eerste onderzoeken op het in-huis Drug Analysis Lab gestart. Zo wordt er in samenwerking met de Heidenreich-groep bekeken of het mogelijk is om de hoeveelheid siRNA te bepalen en is er een KiKa-project met Shunya Ohmura en Thomas Grunewald van het Duitse KiTZ/DKFZ in Heidelberg gestart, waar onderzocht of het bestaande medicijn disulfiram voor volwassenen kan worden hergebruikt voor kinderen met Ewing-sarcoom door hier een koper atoom aan te koppelen. Hiervoor onderzoeken de analisten of de hoeveelheid disulfiram en koper in de tumor en gezond weefsel kan worden gemeten met LC-MSMS.

Op het gebied van farmacogenetica hebben we een samenwerking met de bioinformatici uit de Kemmeren-groep en werken we intensief samen om de beschikbare genetische pipeline in te zetten voor relevante variaties in de context van farmacologie.