Elk van de door KiKa gefinancierde onderzoeken draagt bij aan het behalen van de missie van onderzoeksziekenhuis het Prinses Máxima Centrum: Ieder kind met kanker genezen, mét optimale kwaliteit van leven.
Alternatief om overlevingskansen te vergroten
Bij sommige kinderen die behandeld worden voor een kiemceltumor werkt chemotherapie niet goed. Prof. dr. Leendert Looijenga: ‘Kiemcellen zorgen voor de ontwikkeling van zaadcellen bij de man en eicellen bij de vrouw. De voorlopers van deze cellen kunnen zich ontwikkelen tot kwaadaardige tumoren, oftewel kanker. Mijn doel is om nieuwe behandelingen te ontwikkelen als alternatief voor kinderen en jongvolwassenen bij wie chemotherapie niet goed werkt. In deze nieuwe studie gaan we bepaalde DNA-afwijkingen van de kankercellen onderzoeken. Zo wil ik de overlevingskansen voor patiënten met deze specifieke vorm van kanker vergroten.’
Vaccin tegen kanker
Wetenschappers van het Radboudumc in Nijmegen en het Máxima werken binnen dit project samen aan de ontwikkeling van een vaccin speciaal voor kinderen met het CMMR-D-syndroom. Dit syndroom zorgt voor een verhoogde kans op kinderkanker. Dr. Marjolijn Jongmans, klinisch geneticus en vanuit het Máxima betrokken bij het onderzoek: ‘Bij kinderen met dit syndroom is het systeem dat fouten in het DNA repareert kapot. Hierdoor kunnen spontaan ontstane foutjes in het DNA zich opstapelen, wat zorgt voor de sterk verhoogde kans op het ontwikkelen van kanker. Omdat deze tumoren door een specifiek probleem ontstaan, hebben ze ook specifieke kenmerken. Die hebben we in een eerdere studie al in kaart gebracht. In dit vervolgproject gaan we nu onderzoeken of we het afweersysteem kunnen trainen om deze kenmerken te herkennen en in een heel pril stadium van de tumor aan te vallen. Dit vaccin kan in de toekomst mogelijk een doorbraak betekenen voor het voorkomen van kinderkanker bij deze bepaalde groep kinderen.’
Mini-tumoren om nieuwe behandeling te vinden
Leverkanker bij kinderen is zeldzaam en agressief, en intensieve behandeling is nodig. Onderzoekgroepsleider Dr. Weng Chuan Peng onderzoekt daarom samen met andere specialisten uit het Máxima kankercellen op moleculair niveau, met behulp van zogenaamde single cell analysis. Ook onderzoekt zijn groep in het laboratorium gekweekte mini-levertumoren. Dit zou belangrijke inzichten in de biologische processen van de tumoren, zoals tumorgroei, op moeten leveren. Door binnen dit project alle kennis en kunde op het gebied van levertumoren samen te brengen willen de onderzoekers verschillende subtypen van de ziekte te onderscheiden, en hier specifieke behandelingen aan koppelen. Zo hopen ze de overlevingskansen van kinderen met leverkanker te verbeteren.
Immunotherapie voor hersenstamkanker
Op dit moment zijn er geen effectieve behandelingen voor hersenstamkanker, ook wel Diffuus Midline Glioma (DMG) genoemd. Onderzoekgroepsleider Dr. Anne Rios: 'Wetenschappers onderzoeken nieuwe benaderingen om deze nu nog moeilijk te behandelen ziekte aan te pakken. Eén mogelijke behandeling bestaat uit het gebruik van speciale immuuncellen, genaamd GD2-CAR T-cellen, om de tumorcellen aan te vallen. Om deze behandeling beter te begrijpen en te verbeteren, gebruiken we een nieuwe technologie genaamd BEHAV3D. Hierin combineren we geavanceerde beeldvormings- en genetische analysetechnieken om de werking van T-celtherapieën te bestuderen en hoe deze effectiever gemaakt kunnen worden. In dit project gebruiken we in het laboratorium mini-tumoren gekweekt uit weefsel van kinderen die in het Máxima zijn behandeld. Daarmee testen we verschillende GD2-CAR T-cellen maar ook nieuw ontworpen T-celtherapieën, en kijken we hoe ze reageren. Uiteindelijk is ons doel om nieuwe T-celbehandelingen voor DMG te beoordelen en de effectiviteit te verbeteren.
Voorkomen van schade bij bestraling
Het onderzoek geleid door dr. Hanneke van Santen, kinderendocrinoloog en onderzoeker, richt zich op de effecten van bestraling op een belangrijk hormoon-regulerend gebied in de hersenen: de hypothalamus. Van Santen: ‘Als de hypothalamus beschadigd raakt, ontwikkelt een kind niet alleen hormonale stoornissen maar ook niet-hormonale stoornissen, zoals ontregeling van de lichaamstemperatuur, het dag-nacht ritme en de energiebalans. Maar mogelijk ook verandering in zogenaamde neuro-cognitieve eigenschappen zoals gedrag. We willen daarom kinderen die in het verleden zijn bestraald voor een hersentumor onderzoeken en nagaan welke mogelijke late effecten zij ondervinden. Door vervolgens verbanden met de bestraling te leggen kunnen we hopelijk tot meer verfijnde bestraling komen met een betere kwaliteit van leven voor deze kinderen als gevolg.’
KiKa kent voor deze vijf projecten de onderzoekers in totaal bijna €3 miljoen toe. KiKa is een belangrijke partner van het Prinses Máxima Centrum. KiKa steunt het onderzoek naar kinderkanker in het Máxima door middel van core-financiering en maakte al tal van onderzoeksprojecten mogelijk.