Centrale Máxima Organoïden Biobank (CMOB) - Prinses Máxima Centrum

Doel voor onderzoek

Alle vormen van kanker bij kinderen zijn zeldzaam. Voor veel van deze tumoren zijn er maar zeer beperkte modellen beschikbaar om ze in het lab te bestuderen. De modellen die wel bestaan - bijvoorbeeld cellijnen of muizen - komen niet altijd goed overeen met de oorspronkelijke tumor in het lichaam van het kind. Een recenter type onderzoeksmodel om tumoren in het lab te simuleren zijn organoïden. Organoïden van volwassen stamcellen zijn zelforganiserende structuren die in vitro worden gekweekt en het weefsel van oorsprong natuurgetrouw nabootsen. Wanneer we deze techniek gebruiken op zieke en kankerweefsels, kunnen we de tumororganoïden gebruiken als 'avatars' van patiënten, waardoor we individuele reacties op medicijnen kunnen bestuderen.

Van volwassen tumoren zijn al tumor organoïde biobanken van verschillende kankertypes gemaakt die onderzoekers kunnen verkrijgen. In de afgelopen vijf jaar is er binnen het Máxima veel vooruitgang geboekt om ook tumor organoïde modellen voor kinderkanker te genereren. Deze pediatrische tumor organoïde modellen zijn met succes ontwikkeld in verschillende onderzoeksgroepen in het Máxima, en omvatten:

Wilms tumoren
Ewing-sarcomen
Neuroblastomen
Diffuse midline gliomen
Kwaadaardige rhabdoïde tumoren
Craniofaryngiomen
Hepatoblastomen
Ependymomen
Rhabdomyosarcomen.

Verschillende onderzoeksgroepen in het Máxima werken al met organoïden, bijvoorbeeld voor onderzoek naar doelgerichte therapieën en voor high-throughput drug screening. Door het beschikbaar maken van kindertumor organoïde modellen maakt het CMOB ook nieuw fundamenteel onderzoek naar kinderkanker mogelijk, onder andere naar de ontwikkeling en groei van tumoren en het vinden van targets voor nieuwe behandelingen.

Services en support

De CMOB zal op termijn onderzoekers van zowel binnen als buiten het Máxima Centrum toegang geven tot gegenereerde tumor organoïde modellen waarvoor al kweekprotocollen zijn gegenereerd. De tumor organoïde modellen worden gekweekt onder gestandaardiseerde condities, en gekarakteriseerd met behulp van immunohistochemie, RNA sequencing, whole genome sequencing, en DNA methylation profiling. Elke aangevraagde organoïde lijn wordt geleverd met de tumorspecifieke SOP en een lijnspecifiek tumororganoïde paspoort.

Een onderzoek naar de ethiek van biobanking van pediatrische tumororganoïden is gestart en zal worden gebruikt om een beleid te ontwikkelen voor het opnemen en opslaan van van patiënten afgeleide organoïden en het delen ervan buiten het Máxima Centrum. Dit gebeurt in samenwerking met het Julius Centrum van het UMC Utrecht, de Vereniging Kinderkanker Nederland en de Cliëntenraad van het Máxima Centrum.

‘We hopen dat dit de ontwikkeling van nieuwe therapieën tegen kinderkanker zal versnellen.’ Dr. Karin Sanders coördinator van de Centrale Máxima Organoïde Biobank (CMOB)

Dr. Karin Sanders, coördinator van het CMOB en waarnemend groepsleider van de Clevers-groep e.t.: 'Verschillende onderzoeksgroepen in het Máxima werken al met kindertumor organoïden. Zij kweken deze vaak uit tumorweefsel van kinderen die in het Máxima zijn behandeld, mits ouders of kind toestemming hebben gegeven. We verwachten dat de volledig gekarakteriseerde CMOB tumor organoïde lijnen, met duidelijke kweekinstructies, het onderzoek dat wereldwijd gedaan kan worden op het gebied van kinderkanker enorm zal vergemakkelijken en vergroten. We hopen dat dit de ontwikkeling van nieuwe therapieën tegen kinderkanker zal versnellen.

Contact

Deze faciliteit is ingebed in de Clevers e.t. onderzoeksgroep. Het project wordt gefinancierd door KiKa en door het Nationaal Groeifonds van de Nederlandse overheid, als onderdeel van Oncode Accelerator. Binnen Oncode Accelerator is het CMOB onderdeel van het Organoid Technology Platform, dat geleid wordt door Dr. Jarno Drost.

E-mail: k.sanders@prinsesmaximacentrum.nl