Samenwerking binnen de wetenschappelijke wereld en specifiek binnen de kinderoncologie is cruciaal. Kinderkanker is een zeldzame ziekte en alleen door samen te werken kan wetenschappelijke vooruitgang worden geboekt. Kinderoncoloog en onderzoeker dr. Friederike Meyer-Wentrup opende de retraite: ‘Het thema ‘Open up’ gaat in de basis over het leggen van verbindingen, het creëren van een netwerk. Door je gedachten en ideeën te delen, kom je verder. Je voelt dat je erbij hoort, een doel hebt en een verschil kunt maken. We hebben een hele hoge ambitie en daarom willen we onze onderzoekers een goed werkklimaat bieden en hen helpen op de toppen van hun kunnen te werken.’
Inspirerende en prikkelende key notes
Het thema ‘Open up’ werd gedurende de retraite op wetenschappelijk, filosofisch en persoonlijk vlak verder uitgediept door drie hoofdsprekers. Wetenschapsfilosoof Prof. Bas Haring gebruikte een aantal voorbeelden van wetenschappers en andere mensen die een open blik hadden in hun ideeën. Huisarts Willem Kolff kwam aan bod. In de jaren 1940 bouwde hij het eerste kunstmatige orgaan, een machine die het bloed kon filteren van mensen met nierfalen. Kolff kreeg geen financiering voor zijn idee van de universiteit, maar ging daar creatief mee om door onderdelen uit de garage en zelfs van de slager te gebruiken. Uit vijf inspirerende verhalen bleken de lessen die Haring de onderzoekers mee wilde geven: neem je eigen nieuwsgierigheid serieus, zorg voor connectie met anderen, maar houd dat in balans met het werk dat je alleen kunt verzetten.
Prof. dr. Edwin Cuppen, directeur en mede-oprichter van de Hartwig Medical Foundation (HMF), vertelde over het belang van nieuwsgierigheid, plezier hebben in de wetenschap en je hart volgen. Ook vertelde hij over het onderzoek van HMF. ‘Door het DNA van een tumor volledig uit te lezen ontstaat veel onderzoeksdata. Deze gegevens maken wij samen met klinische data, zoals ontvangen behandeling en het resultaat hiervan, beschikbaar voor onderzoekers wereldwijd. Zij kunnen dit gebruiken voor onderzoek naar bijvoorbeeld het ontstaan van kanker en het vinden van combinaties tussen bepaalde genen en effectieve behandelingen. Zo willen we een verschil maken voor zowel huidige als toekomstige kankerpatiënten.’
Dat een carrière in de wetenschap niet altijd ‘recht’ verloopt vertelde Prof. dr. Jolanda de Vries. Na een topsport carrière en een langdurig promotieonderzoek, werd zij professor aan de Radboud UMC en ontving prestigieuze prijzen en onderzoeksfinanciering. ‘Er is een duidelijke relatie tussen het immuunsysteem en kanker. Ik onderzoek of we via een vaccinatie het immuunsysteem aan kunnen wakkeren en klaar kunnen maken om kankercellen aan te vallen zodra deze ontstaan. Hiervoor richten we ons op groepen waarvan we weten dat ze een verhoogd risico hebben op het ontstaan van kanker, waaronder kinderen met het CMMR-D-syndroom.’ Binnen dit door KiKa gefinancierde onderzoek werkt De Vries samen met onderzoekers van het Máxima.
Samenwerking en onderzoek in het Máxima
Voor de Synergy Talks waren onderzoekers uitgenodigd om te vertellen over projecten die tot stand kwamen dankzij (soms onverwachte) samenwerking tussen verschillende disciplines in het Máxima. In het tumordonatieprogramma komen pathologie, psychologie en fundamenteel onderzoek samen. Ook genetische counseling is een onderwerp met medische, onderzoeks- én psychologische kanten. De samenwerking rondom B-ALL kwam voort uit een M4C-overleg, een overleg waarbij verschillende disciplines uit hetzelfde ziektegebied samenkomen. Door de expertise uit de Nierkens- en Van Leeuwen-groepen te combineren, zijn de onderzoekers een stap dichterbij het begrijpen waarom CAR-T celtherapie niet goed werkt bij kinderen met B-ALL. Stuk voor stuk lieten de projecten de meerwaarde zien van het integreren van zorg en onderzoek naar kinderkanker in het Máxima.
PhD talks
Vier promovendi mochten hun onderzoek presenteren. Babette Hoen, uit de Den Boer groep, vertelde over de cellen rondom kankercellen in het beenmerg. Die hebben effect op de werking van het medicijn blinatumomab bij een vorm van acute lymfatische leukemie. Mirjam van den Brink, uit de Tissing groep, onderzoekt het effect van chemotherapie op de smaak en reuk van kinderen met kanker. Konstantinos Vazaios uit de Hulleman groep kijkt naar de mogelijkheden van virussen die selectief kankercellen kunnen aanvallen. Damon Hofman uit de Van Heesch groep gaf de winnende presentatie. Hij vertelde over zijn onderzoek naar de rol van kleine, evolutionair ‘jonge’ eiwitten bij medulloblastoom, een kinderhersentumor.
Aan de slag
Hoe word ik een ster in presenteren? Kan ‘visueel denken’ helpen om creativiteit te uiten? En hoe vertel ik over mijn onderzoek aan leken, zoals ouders van kinderen die in het Máxima worden behandeld of mijn eigen familie? Het waren enkele onderwerpen van de workshops die door specialisten voor de onderzoekers werden georganiseerd met als doel om niet alleen inhoudelijke kennis op te doen, maar ook vaardigheden en een open houding rondom het onderzoek te ontwikkelen.
Open up
Prof. dr. Leendert Looijenga, managing director research en onderzoekgroepsleider: ‘Het was weer een bijzondere editie van de Máxima Research Retraite. Het is geweldig om de energie en de wil om te leren en te ontwikkelen bij onze medewerkers te zien. Met deze retraite hebben we weer een steen aan het fundament om onze missie te behalen gelegd.’